Aż 332 Polaków mieszkających na Słowacji zyskało obywatelstwo tego kraju. Dane obejmują okres od powstania Republiki Słowackiej, czyli od 1993 roku do kwietnia tego roku. Jakie warunki należy spełnić, by obywatelstwo słowackie otrzymać, ile ono kosztuje i jak długo trwa procedura ubiegania się o nie? Na te i na inne pytania szukaliśmy odpowiedzi, a wszystkie zebrane informacje przedstawiamy w artykule przygotowanym specjalnie dla czytelników „Monitora Polonijnego“.
Nic nie dzieje się automatycznie
„Masz słowackie obywatelstwo?“ – często pytają mnie znajomi, przekonani, że takowe dostałam automatycznie, skoro jestem żoną Słowaka. Nic bardziej mylnego. Aby uzyskać słowackie obywatelstwo, należy spełnić kilka warunków oraz uiścić odpowiednią opłatę. Pewnie niektórzy z naszych czytelników zastanawiają się, czy powinni przyjąć słowackie obywatelstwo, czy jego posiadanie przynosi jakieś udogodnienia, czy w obecnej sytuacji, od kiedy i Polska, i Słowacja należą do Unii Europejskiej ma to jakieś znaczenie, a po zważeniu „za“ i „przeciw“, jak się za to załatwianie zabrać,
Bilans zysków i strat
W życiu człowiek często robi bilans zysków i strat, stąd jedno z naszych pytań, skierowanych do rzecznika ministerstwa spraw wewnętrznych Republiki Słowackiej, dotyczyło właśnie tego, czy posiadając słowackie obywatelstwo, jesteśmy w lepszej sytuacji niż obcokrajowiec.
„Obywatel słowacki ma prawa i obowiązki obywatela zagwarantowane przez Konstytucję Republiki Słowackiej“ – odpowiada krótko rzeczniczka Ministerstwa Spraw Wewnętrznych RS Marta Fabianová. Kiedy dopytujemy o konkrety, wysuwa dosyć ważny argument: „Prawdopodobnie łatwiej mieszkać na stałe na terenie Słowacji obywatelowi RS, ponieważ obcokrajowiec musi załatwiać pozwolenie na pobyt w oddziale policji do spraw cudzoziemców, za co musi uiszczać opłaty“ – wyjaśnia.
A my wiemy coś na ten temat, bowiem większość z nas borykała się z tym wyzwaniem, no i temu problemowi poświęciliśmy obszerny materiał w poprzednim numerze „Monitora“ („Jak to się robi na Słowacji, czyli krok za krokiem w kierunku rezydentury“, str. ). Poza tym Fabianová dodaje, że obcokrajowiec może być w gorszej sytuacji na rynku pracy, a ponadto nie może głosować ani kandydować w wyborach powszechnych.
Wyjątki
Jeśli wyżej przytoczone argumenty są dla nas ważne i zdecydujemy się ubiegać o słowackie obywatelstwo, jednym z pierwszych warunków, które należy spełnić, jest nieprzerwany pobyt na Słowacji przez 8 lat. Jak nas informuje Marta Fabianová, zdarzają się pewne odstępstwa podczas rozpatrywania wniosków o obywatelstwo.
„Wyjątki, kiedy udzielenie obywatelstwa RS nie jest obwarowane 8-letnim pobytem, dotyczą małżeństw z obywatelem Słowacji, małoletnich dzieci, azylanta, osoby bez przynależności państwowej, Słowaka żyjącego za granicą czy byłego obywatela państwa słowackiego bądź czechosłowackiego lub osoby, która w sposób szczególny zasłużyła się dla Republiki Słowackiej w dziedzinie ekonomii, nauki, techniki, kultury, sportu albo na innym polu“.
W ten sposób dowiedzieliśmy się, że Słowacja może wyróżnić czy niejako nagrodzić obywatela innego kraju, nadając mu obywatelstwo. Taką moc sprawczą posiada minister spraw wewnętrznych, który udziela obywatelstwa na wniosek ministra odpowiedniego resortu,.
Byliśmy ciekawi, ilu polskich obywateli tą drogą otrzymało słowackie obywatelstwo. „Od 1 września 2005 roku, od kiedy weszło w życie to ustanowienie, obywatelstwo słowackie zostało udzielone w drodze wyjątku dwóm polskim obywatelom“ – informuje Fabianová.
„Money, money…“
Jeśli zastanawiacie się, czy ubiegać się o słowackie obywatelstwo, z pewnością nie bez znaczenia będzie informacja dotycząca opłat, które należy uiścić. Mowa o niebagatelnej kwocie 700 euro, opłata za obywatelstwo dla dzieci do 15 roku życia to 100 euro, a za dzieci w wieku od 15 do 18 lat – 150 euro.
„Od opłat zwolnieni są jedynie azylanci i przesiedleńcy z Ukrainy, z regionu Czernobyla“ – informuje rzeczniczka. Niektórych z pewnością ta informacja zniechęci, ale są też tacy, którzy o słowackie obywatelstwo zabiegają. Obecnie stara się o nie czterech Polaków.
Długa droga
Osoby, które zdecydowały się ubiegać o słowackie obywatelstwo, muszą uzbroić się w cierpliwość, bowiem nie jest to kwestia kilku dni czy tygodni – według prawa proces ten może trwać nawet dwa lata. „Każde podanie rozpatrywane jest indywidualnie, czas oczekiwania trwać może do 24 miesięcy od momentu złożenia podania“ – wyjaśnia Fabianová. Uspakaja też, że Polacy nie muszą zrzekać się swojego obywatelstwa, chcąc przyjąć słowackie.
Egzamin?
Chcąc uzyskać obywatelstwo słowackie, należy w obecności specjalnie do tego celu powołanej trzyosobowej komisji udowodnić, że zna się język słowacki w mowie i piśmie. „Chodzi o rozmowę, podczas której osobie ubiegającej się o słowackie obywatelstwo zadawane są pytania ogólnego charakteru, sprawdzające wiedzę z historii, geografii czy sytuacji społeczno-politycznego Republiki Słowackiej.
Poza tym adept musi wykazać, że zrozumiał przeczytany na głos tekst, musi też streścić pisemnie przeczytany artykuł, na co ma 30 minut“ – precyzuje Fabianová. Z odpowiedzi uzyskanych od rzeczniczki wynika, że nikt nie może ubiegać się o zwolnienie z takiego egzaminu, nawet osoby, które uczęszczały do słowackich szkół średnich lub studiowały na Słowacji czy też zdały z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy z języka słowackiego.
„Wyjątek stanowią byli obywatele słowaccy, którym udziela się obywatelstwo RS za ich wkład na rzecz Słowacji, i małoletnie dzieci do 14 roku życia“ – wyjaśnia Fabianová.
Gdzie z tym wnioskiem?
Podanie o udzielenie słowackiego obywatelstwa należy złożyć w urzędzie powiatowym w siedzibie województwa („na okresných úradoch v sídle kraja”) w zależności od miejsca pobytu osoby zainteresowanej bądź za granicą w urzędzie dyplomatycznym czy konsularnym RS. „Wniosek trafia do departamentu do spraw obywatelstwa w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, gdzie jest rozpatrywany“ – wyjaśnia Fabianová. Formularz podania oraz dokładny opis procedury ubiegania się o obywatelstwo znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych RS.
Czy posiadanie obywatelstwa słowackiego jest konieczne dla Polaków mieszkających na Słowacji, zależy od indywidualnego podejścia każdego z nich. Dla wielu obywatelstwo słowackie okazało się przydatne. Na Słowacji od jej powstania do 20 kwietnia br. udzielono go 332 Polakom, w tym 133 mężczyznom i 219 kobietom.
Małgorzata Wojcieszyńska
Informacje praktyczne
Z informacji publikowanych na stronie MSW RS dowiadujemy się, jakie dokumenty, oprócz wniosku, należy przedłożyć. Są to:
- – krótki życiorys
- – dokument tożsamości
- – akt urodzenia
- – jeśli wnioskujący pozostaje w związku małżeńskim – akt ślubu, jeśli jest rozwiedziony – akt ślubu i dokument potwierdzający rozwód, jeśli jest wdowcem lub wdową – akt ślubu oraz akt zgonu małżonka
- – dokument potwierdzający pobyt na terenie RS, jeśli chodzi o byłego obywatela – dokument o ostatnim stałym pobycie na terenie RS
- – dokument o niekaralności nie starszy jak sześć miesięcy z każdego kraju, którego był obywatelem, wypis z rejestru kar z każdego kraju, w którym miał zezwolenie na pobyt przez ostatnich 15 lat
- – dokument potwierdzający pozbawienie obywatelstwa Republiki Czechosłowackiej, Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej albo Republiki Słowackiej lub potwierdzenie o uzyskaniu obywatelstwa innego kraju, jeśli wnioskujący jest byłym ich obywatelem
oraz szereg innych dokumentów, jak:
- – potwierdzenie z urzędu podatkowego, celnego i gminnego o zapłaceniu podatków i innych opłat
- – wypis z rejestru handlowego
- – potwierdzenie od pracodawcy o zatrudnieniu i kopia umowy o pracę
- – potwierdzenie o ubezpieczeniu zdrowotnym
- – potwierdzenie od pracodawcy o odprowadzeniu przez niego należnych opłat, jak podatki, ubezpieczenie zdrowotne, socjalne
- – potwierdzenie o pobieraniu nauki
- – potwierdzenie o pobieraniu emerytury
- – potwierdzenie o ewidencji poszukującego pracy
- – potwierdzenie o źródle dochodów wystarczających do finansowania pobytu wnioskującego i jego bliskich na terenie Słowacji, jeśli osoba jest z własnej woli niezatrudniona
Ewentualnie trzeba będzie dostarczyć dodatkowe dokumenty, jak np. decyzja o zmianie nazwiska.
Więcej na: http://www.minv.sk/?statne-obcianstvo-1
http://www.minv.sk/?informacia-o-udeleni-a-strate-statneho-obcianstva-sr
