Danuta Meyza-Marušiak (1936-2013)

„Bardzo zorganizowana i skrupulatna”, „zawsze elegancka”, „miłośniczka książek” – tak wspominają Danutę Meyzę-Marušiakovą pracownicy Instytutu Polskiego w Bratysławie, którzy mieli okazję z nią współpracować. Danuta Meyza-Marušiaková rozpoczęła pracę w Ośrodku Informacji i Kultury Polskiej (OKIP) 1 września 1973 r. i spędziła w nim niemal 20 lat – do przejścia na emeryturę 1 lipca 1993 roku. Ośrodek był jej pierwszym i ostatnim miejscem zatrudnienia na Słowacji.

Urodziła się 29 kwietnia 1936 w Kościerzynie, jej rodzice byli nauczycielami. W 1954 roku zdała maturę w Liceum Ogólnokształcącym w Nowym Tomyślu i rozpoczęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, studiując dodatkowo edytorstwo. Jeszcze podczas studiów rozpoczęła pracę w redakcji tygodnika młodej inteligencji „Wyboje”, a potem w filii Państwowego Instytutu Wydawniczego w Poznaniu.

Po likwidacji tej ostatniej kierowała Działem Wydawnictw Politechniki Poznańskiej. W 1964 roku przeprowadziła się do Katowic, gdzie przez pięć lat – do lipca 1969 roku – była sekretarzem redakcji kwartalnika „Zaranie Śląskie”, wydawanego przez Śląski Instytut Naukowy. Tam też pod wpływem znanego tłumacza Zdzisława Hierowskiego (1911-1967) rozpoczęła badania nad czeskimi wpływami kulturowymi i kulturą piśmienniczą Śląska Cieszyńskiego; opublikowała też kilka większych artykułów na ten temat.

W swoim dorobku ma też tłumaczenie tomu studiów o obozie jenieckim w Łambinowicach oraz wybór nowel słowackiego pisarza Františka Švantnera (Piargi, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1980). W 1968 roku ukończyła Letnią Szkołę Językową na Uniwersytecie Karola w Pradze. Na Słowację przyjechała w lipcu 1969 roku, kilka miesięcy po ślubie z Jozefem Marušiakiem. Rok później na świat przyszedł ich syn Juraj.

Pracę w Ośrodku Pani Danuta rozpoczęła w charakterze bibliotekarki. W lipcu 1976 roku ówczesny dyrektor Ośrodka Jan Szkil we wniosku o podwyżkę wynagrodzenia stwierdza, że „Ob. Danuta Meyza-Marušiak posiada wysokie kwalifikacje na zajmowanym stanowisku: mgr polonistyki, długoletnia praca w redakcjach wydawnictw polskich, świetna, wielka znajomość środowiska kulturalnego w Bratysławie, wiedza o Polsce i jej problemach”.

Sześć lat później kolejny dyrektor Ośrodka Ryszard Niedźwiecki w piśmie o podobnym charakterze wspomina, że „Ob. Danuta Meyza-Marušiak posiada wysokie kwalifikacje i jest w pełni zaangażowana w pracę Ośrodka (…) Od ubiegłego roku ze względu na kompresję etatów zostały jej powierzone dodatkowe obowiązki kierowania działem propagandy, tj. programowanie, sprawozdawczość, organizacje seminariów, imprez i wystaw”.

Funkcję kierownika Działu Kultury OKIP (zmieniającego wraz z upływem lat swoją nazwę) powierzono jej formalnie w 1984 roku; pełniła ją aż do przejścia na emeryturę latem 1993 roku. Równocześnie przez rok (VI 1991 – IX 1992) była zastępcą dyrektora Ośrodka do spraw programowych. Już będąc na emeryturze Pani Danuta często zaglądała do biblioteki Instytutu po nowości książkowe z Polski. Wrażeniami z ich lektury dzieliła się m.in. z czytelnikami „Monitora Polonijngo”, którego była pierwszą redaktor naczelną.

Tomasz Grabiński, Dyrektor Programowy Instytutu Polskiego

 

Z przykrością przyjęliśmy wiadomość o śmierci Pani Danuty Meyzy-Marušiakovej, jednej z zasłużonych działaczek środowiska polonijnego na Słowacji, współzałożycielki Klubu Polskiego i pierwszej redaktor naczelnej „Monitora Polonijnego”.

Pani Meyza-Marušiaková była osobą powszechnie cenioną i lubianą. Szczególnie pamiętać Ją będziemy z okresu Jej współpracy z Ambasadą RP w Bratysławie jako osobę wysoce zaangażowaną w sprawy Polaków na Słowacji, o szerokiej wiedzy, przywiązaniu do wartości, uznawanych za ważne w relacjach międzyludzkich, zawsze wierną własnym przekonaniom.

Łączymy się z jej bliskimi, życząc im zarazem siły w przeżyciu tych trudnych chwil.

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej

MP 2/2013