Czy powinniśmy mówić „ministerka”, „pani minister” czy „ministra”? A może „chirurgini” brzmi lepiej niż „pani chirurg”? Dyskusje na temat feminatywów wciąż budzą emocje zarówno wśród językoznawców, dziennikarzy, jak i zwykłych ludzi.
Podczas tegorocznego Forum Mediów Polonijnych temat feminatywów nie mógł przejść niezauważony, gdyż to właśnie dziennikarze polonijni są ambasadorami słowa polskiego za granicą. Jednak jeszcze większe zainteresowanie wzbudziły rozmowy o sztucznej inteligencji, która coraz bardziej wkracza w świat dziennikarstwa i dyplomacji, a na jednym z paneli można było spotkać naszego byłego ambasadora Tomasza Chłonia, obecnie pełniącego funkcję zastępcy dyrektora Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej, który mówił o przeciwdziałaniu dezinformacji międzynarodowej.
Światowe Forum Mediów Polonijnych to wydarzenie skierowane do dziennikarzy i przedstawicieli mediów polonijnych z całego świata. Jego celem jest wymiana doświadczeń, rozwój umiejętności oraz dyskusja nad wyzwaniami stojącymi przed mediami polonijnymi. W tym roku, w dniach 17-20 października, w Warszawie/Pułtusku odbyła się już siódma edycja Forum, która zgromadziła aż 85 osób z 30 krajów i 6 kontynentów. Uczestnicy mieli okazję wziąć udział w bogatym programie, obejmującym wykłady, debaty i warsztaty.
Inauguracja wydarzenia miała miejsce w siedzibie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie. Do zebranych przemówiła dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Anna Sochańska. Jednym z poruszonych tematów był apel w sprawie polskich mediów działających na Ukrainie i Białorusi oraz Andrzeja Poczobuta, który jako „zakładnik reżimu” przebywa za kratami białoruskiego więzienia.
Poruszono także zagadnienia związane z wolnością słowa oraz budowaniem wspólnoty mediów polonijnych. Podczas tegorocznego Światowego Forum Mediów Polonijnych wiele uwagi poświęcono nowoczesnym technologiom i ich zastosowaniu w pracy dziennikarskiej ze szczególnym naciskiem na sztuczną inteligencję (AI).
Warsztaty prowadzone przez ekspertów z Katedry Technologii Informacyjnej Mediów Uniwersytetu Warszawskiego – dr. hab. Krzysztofa Kowalika i mgr. Krzysztofa Kępę – skupiły się na generatywnej AI i jej praktycznych zastosowaniach w mediach. Uczestnicy poznali zarówno podstawowe elementy i kluczowe zasady działania (np. algorytmy, LLM – Large Language Model i in.), jak i mieli okazję samodzielnie ćwiczyć korzystanie z wybranych nowoczesnych narzędzi, opartych na AI.
Dziś sztuczna inteligencja (AI) ma ogromny potencjał, jednak jej wykorzystanie wymaga ostrożności, zwłaszcza w kontekście zagrożeń związanych z manipulacją przekazem i fałszowaniem historii. Ciekawostką było to, że AI wykorzystuje m.in. technologię klonowania głosu, co pozwala na wierne odtworzenie mowy danej osoby w różnych językach, nawet jeśli ta osoba nigdy ich nie używała.
Dzięki zaawansowanym algorytmom możliwe jest nie tylko precyzyjne naśladowanie tonacji i barwy głosu, ale także dodanie realistycznych emocji. Zaskakującym przykładem była prezentacja wideo pokazująca, jak brzmiałoby słynne przemówienie Adolfa Hitlera w Fabryce Kruppa w 1935 r. w języku polskim.
Kolejne dni przyniosły liczne wykłady eksperckie, podczas których omawiano m.in. jakość i atrakcyjność dziennikarstwa w XXI w., cyfrowy storytelling, granice wolności słowa, prawo do prywatności oraz nowe technologie w dziennikarstwie. Prelegenci z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz Uniwersytetu Warszawskiego – prof. dr hab. Iwona Hofman, dr Elżbieta Pawlak-Hejno, dr hab. Maria Łoszewska-Ołowska – oraz dziennikarze TVP i Polskiego Radia – Jacek Cholewiński i Dariusz Łukawski – podzielili się swoją wiedzą na temat wyzwań i możliwości, które niesie rozwój mediów w erze cyfrowej.
Ważnym tematem była także granica wolności słowa oraz współczesny język, w tym neologizmy i feminatywy, które coraz częściej pojawiają się w mediach. Podczas Forum powołano Komisję Uchwał i Wniosków oraz wybrano Zarząd. Na zakończenie wydarzenia jego uczestnicy przyjęli komunikat oraz uchwały i wnioski dotyczące przyszłości Forum Mediów Polonijnych. Był to czas podsumowań nad dotychczasowymi działaniami oraz wymiany pomysłów na przyszłe Forum i współpracę między redakcjami.
Tegoroczne VII Światowe Forum Mediów Polonijnych było niezwykle interesującym wydarzeniem. W dobie cyfrowej transformacji i dynamicznie zmieniających się realiów medialnych stało się nie tylko platformą wymiany wiedzy i planowania przyszłych działań na rzecz wzmocnienia mediów polonijnych na świecie, ale także miejscem, gdzie tradycja spotyka się z nowoczesnością.
Praktyczne warsztaty z zakresu nowoczesnych technologii, debaty o wolności słowa i wyzwaniach współczesnych mediów, a także interesujące wykłady prowadzone przez ekspertów sprawiły, że uczestnicy zdobyli nowe umiejętności, inspiracje i pomysły na przyszłość.
Magdalena Zawistowska-Olszewska
