Już od 13 lat na Uniwersytecie Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy studenci uczą się polskiej kultury i języka. Kierunek działa w ramach Katedry Języków Słowiańskich Wydziału Nauk Humanistycznych, która jest jedyną tego rodzaju placówką na Słowacji, mającą uprawnienia do nadawania tytułu magistra. Trwają też starania, mające na celu utworzenie studiów doktoranckich z zakresu polonistyki.
Wśród pracowników Katedry są nauczyciele akademiccy zarówno ze Słowacji, jak i z Polski. Koordynatorem programu studiów polonistycznych jest prof. dr hab. Urszula Żydek-Bednarczuk (równocześnie wykładowca Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członek Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, autorka podręczników literatury i języka polskiego do szkół średnich).
Polską kadrę tworzą ponadto: dr Gabriela Olchowa (językoznawca, autorka monografii z zakresu perswazji) oraz mgr Jakub Pacześniak (literaturoznawca, doktorant na Uniwersytecie Jagiellońskim, słuchacz Collegium Civitas, poeta i tłumacz).
Katedrą Języków Słowiańskich kieruje polonistka dr Gabriela Slezáková, a pozostała słowacka kadra polonistyczna to dr Anita Račáková oraz mgr Jaroslav Černák. Warto zaznaczyć, że dwoje z wymienionych Słowaków to absolwenci bańskobystrzyckiej polonistyki.
Kształcenie polonistów jest ukierunkowane przede wszystkim na pracę przekładową. Obecnie na kierunku studiuje w sumie 60 osób (lata I-V). Nauczyciele i studenci tworzą prawdziwie rodzinną atmosferę, co sprzyja powstaniu ciekawych przedsięwzięć i inicjatyw.
Co roku organizowane są wycieczki do Polski, dzięki czemu na przykład w listopadzie 2010 r. pojechali do Krakowa, gdzie uczestniczyli w spotkaniach z twórcami literatury w ramach Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada oraz w 14. Targach Książki w Krakowie (gośćmi tych imprez byli m.in. noblistka Herta Müller, Jeffrey Archer, Andrzej Stasiuk, Olga Tokarczuk).
Mieli też okazję obejrzenia głośnego przedstawienia „Nasza klasa” wg sztuki Tadeusza Słobodzianka (Literacka Nagroda Nike 2010). Nie mniej interesującym punktem tej wycieczki było zwiedzanie niedawno otwartego, największego w Europie muzeum podziemnego pod Rynkiem Starego Miasta. Duże wrażenie na studentach zrobiły nowoczesne multimedialne ekspozycje muzealne.
Studenci polonistyki biorą też aktywny udział w wydarzeniach, odbywających się w samej Bańskiej Bystrzycy. Tylko z ostatnich wymienić trzeba warsztaty z zakresu komunikacji niewerbalnej, prowadzone przez dwóch znakomitych psychologów z Rzeszowa –Tomasza Kobylańskiego i Marcina Mołonia z Centrum Szkoleniowo-Terapeutycznego „Self” oraz drugie już seminarium polsko-słowackie, poświęcone zagadnieniom kultury i języka, które odbyło się w Państwowej Bibliotece Naukowej, a uczestniczyli w nim profesorowie z Polski i Słowacji, specjaliści z dziedzin literatury, filmu, językoznawstwa.
Gośćmi byli też przedstawiciele dyplomacji. Podczas zeszłorocznego seminarium odbyła się ponadto prezentacja pierwszego numeru pisma „Polski Język i Kultura”, wydawanego na Uniwersytecie Mateja Bela pod redakcją dr G. Olchowej. Warto dodać, że seminaria odbywają się w okolicach 11 listopada i są forma uczczenia polskiego Święta Niepodległości.
Jakub Pacześniak