VENI VIDI AMAVI
Deň pred tridsiatym výročím vzniku Poľského klubu Vám prinášame špeciálne dvojjazyčné vydanie „Monitora Polonijnego“ venované pätnástemu výročiu cyklickej udalosti pod názvom „Umenie z našich radov“. Predchádzajúce špeciálne vydanie nášho časopisu vyšlo v roku 2018 pri príležitosti stého výročia opätovného získania nezávislosti Poľska a jeho vydanie bolo súčasťou galavečera, ktorý pri tejto príležitosti v Slovenskom národnom divadle zorganizovalo Veľvyslanectvo Poľskej republiky na Slovensku.
Nezabudnem na to, ako mi pred mnohými rokmi, keď Poľský klub organizoval rôzne kultúrne podujatia a pozýval na ne umelcov z Poľska alebo predstaviteľov Polonie z iných krajín, jedna zo zástupkýň slovenského ministerstva kultúry poradila, že by sme mali smerovať k tomu, aby sme nachádzali talenty v radoch našej menšiny. Veľa sme o tom uvažovali. Dospeli sme k záveru, že je to pravda – medzi nami predsa sú talentované osoby, ktoré by sme mali podporovať!
Pri bilancovaní 30 rokov činnosti Poľského klubu sa môžeme pochváliť našimi hudobnými talentmi, spevákmi, vydanými autorskými CD-čkami, nahratými videoklipmi, dokumentárnym filmom, umeleckými tábormi pre deti a tiež 15-ročnou tradíciou výstav, na ktorých predstavujeme diela Poliakov alebo Slovákov poľského pôvodu.
Je to dôležitý výsledok činnosti našej komunity. O tom, ako vznikol nápad na realizáciu cyklického projektu „Umenie z našich radov“, sa rozprávam s Marekom Sobekom, ktorý bol pri prvých ročníkoch tejto akcie.
A keďže sú výstavy Poľského klubu od druhého ročníka organizované pri spolupráci s Poľským inštitútom v Bratislave a v jeho galérii, nájdete tiež rozhovor s jeho programovým riaditeľom Piotrom Drobniakom. Pripravili sme pre Vás tiež prehľad predchádzajúcich 14 ročníkov „Umenia z našich radov“.
Jubilejná výstava má za cieľ symbolicky zahrnúť celé Slovensko, preto sme do projektu pozvali nielen umelkyne, ale tiež Poľky a Slovenky poľského pôvodu, ktoré bývajú na celom Slovensku, od východu až po západ, sú v rôznom veku, majú rôzne povolania a životné príbehy.
Na ne sa zaostrili objektívy fotoaparátov našich umelkýň: Agnieszky Stefańskej z Bratislavy a Katarzyna Čuha z Prešova. Každá z fotografovaných dám určila ďalšieho hrdinu, pri ktorom chcela byť odfotená: obľúbené miesto na Slovensku.
Takto sme chceli ukázať, ako „naši“ zapúšťajú korene v tejto krajine, čím žijú, čo ich tu očarilo, aké významné udalosti ich života sa odohrali na Slovensku. Nie je teda prekvapujúce, že výstava sa volá „Veni, vidi, amavi – prišla som, videla som, zamilovala som si!”. A prečo sme dali hlas iba dámam? Pretože práve ony tvoria väčšinu slovenskej Polonie.
Nájdete tu príbehy 22 Poliek, ktorých portréty sú súčasťou výstavy. Tieto príbehy ilustrujú fotografie, ale Vašu pozornosť chceme upriamiť na skutočnosť, že ide o iné fotky ako sú tie predstavené v Poľskom inštitúte v Bratislave, preto Vás povzbudzujeme k tomu, aby ste si prezreli výstavu, ktorá je dostupná od 7. decembra 2023 do 9. februára 2024.
W przededniu 30-lecia Klubu Polskiego oddajemy w Państwa ręce specjalne dwujęzyczne wydanie „Monitora Polonijnego”, poświęcone 15-leciu cyklicznego wydarzenia pod hasłem „Sztuka z naszych szeregów”. Poprzedni specjalny numer naszego pisma wyszedł w 2018 roku z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, a jego wydanie towarzyszyło gali w Słowackim Teatrze Narodowym, zorganizowanej z tej okazji przez ambasadę RP w RS.
Pamiętam, jak przed laty, kiedy Klub Polski przygotowywał różne wydarzenia kulturalne i zapraszał na nie artystów mieszkających w Polsce lub przedstawicieli Polonii z innych krajów, jedna z przedstawicielek słowackiego ministerstwa kultury podpowiedziała nam, że powinniśmy dążyć do tego, by utalentowanych ludzi wyłaniać z szeregów naszej mniejszości. Dało nam to do myślenia. Racja, przecież wśród nas na pewno są utalentowane osoby, które powinniśmy wspierać!
Bilansując więc 30-letnią działalność Klubu Polskiego, możemy pochwalić się naszymi talentami muzycznymi, wokalistami, wydanymi płytami autorskimi, nakręconymi teledyskami, filmem dokumentalnym, plenerami artystycznymi dla dzieci, a także 15-letnią tradycją wystaw, na których prezentowane są dzieła Polaków lub Słowaków polskiego pochodzenia.
To ważny dorobek naszej społeczności. O tym, jak powstał pomysł realizacji cyklicznego projektu „Sztuka z naszych szeregów” rozmawiam z Markiem Sobkiem, który stał za pierwszymi rocznikami tego wydarzenia.
A ponieważ od drugiego rocznika wystawy Klubu Polskiego prezentowane są we współpracy z Instytutem Polskim w Bratysławie w jego galerii, znajdziecie tu Państwo rozmowę z dyrektorem programowym Instytutu, Piotrem Drobniakiem. Przygotowaliśmy też przegląd poprzednich 14 roczników „Sztuki z naszych szeregów”.
Jubileuszową wystawą chcemy symbolicznie „objąć” całą Słowację, dlatego do projektu zaprosiliśmy nie tylko artystki, ale też Polki i Słowaczki polskiego pochodzenia, zamieszkujące Słowację od wschodu po zachód, w różnym wieku, różnych zawodów, z bardzo różnymi historiami życia.
To na nie skierowały obiektywy aparatów fotograficznych artystki: Agnieszka Stefańska z Bratysławy i Katarzyna Čuha z Preszowa. I każda z bohaterek wskazała dodatkowego bohatera, na tle którego została sfotografowana: ulubione miejsce na Słowacji.
W ten sposób chcieliśmy pokazać, jak „nasi” zapuszczają korzenie w tym kraju, czym żyją, co ich tu zachwyciło, jakich ważnych wydarzeń w ich życiu Słowacja stała się świadkiem. Nic więc dziwnego, że wystawa nosi tytuł: „Veni, vidi, amavi – przybyłam, zobaczyłam, pokochałam!”. A dlaczego oddaliśmy głos tylko kobietom? Ponieważ to one stanowią większość słowackiej Polonii.
W ostatniej części specjalnego wydania naszego pisma znajdziecie Państwo historie 22 Polek, których portrety znalazły się na wystawie (str. 16). Historie te są zilustrowane zdjęciami, ale zwracamy Państwa uwagę na fakt, że są to inne fotografie niż te prezentowane w Instytucie Polskim w Bratysławie, dlatego zachęcamy do obejrzenia wystawy, która dostępna jest od 7 grudnia 2023 r. do 9 lutego 2024 r.
V mene redakcie / W imieniu redakcji
Małgorzata Wojcieszyńska
šéfredaktorka „Monitora Polonijnego” / redaktor naczelna „Monitora Polonijnego”
