BLIŻEJ POLSKIEJ KSIĄŻKI
„14.08.89 – Zapiszę ten dzień. Wyszedłem z Na przełaji na rogu Wiejskiej i Prusa szok. Polędwica sopocka! Takie długie kawały i prawie nikogo w sklepie. Kupiłem wędlinę bez bicia się z ludźmi! Bez krzyku! Bez poniżania! Kilo siedemdziesiąt, długa, pachnąca, różowa. Mam 23 lata i to moja pierwsza w życiu prawdziwa własna polędwica”.
Tak Mariusz Szczygieł, znany polski dziennikarz, wspomina dzień, kiedy poczuł, że w Polsce coś się zmienia, że przemiany polityczne mają wpływ na codzienne życie szarego człowieka, że nagle bezproblemowy zakup wędliny, wcześniej urastający do cudu, staje się cezurą nowej epoki.
„20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła” to antologia 27 reportaży, dotyczących przemian ustrojowych w Polsce po roku 1989 i tego, jak transformacja polityczna niemal z dnia na dzień wpłynęła na codzienność Polaków.
Nagle wszystko zaczęło być nowe, inne, również wolność i mnogość możliwości, związanych z niemal każdym aspektem życia. Ogromna rozpiętość tematyczna reportaży zebranych przez Szczygła daje nam przegląd historii od polityki poprzez intymne spowiedzi aż po rodzinne dramaty.
Niebezpieczne sposoby przemytu narkotyków, by zarobić na czynsz, eksplozja zjawiska disco polo, proboszcz z wirusem HIV czy kwintesencja lat 90., czyli wyjazdy Polaków do Wielkiej Brytanii, obiecujący szybki zarobek Amway i podziemie aborcyjne to tylko niektóre tematy reportaży.
Niby skrajnie różne, a jednak tworzące spójny obraz trudnego okresu przejściowego, kiedy problemy społeczno-kulturowe łączyły się i przenikały z galopującym, nowym kapitalizmem. Najbardziej znana z historii to „Luiza idzie na Dług” Ireny Morawskiej, która stała się kanwą słynnego filmu „Dług” Krzysztofa Krauzego.
Zebrane przez Szczygła reportaże są wstrząsające i wzruszające zarazem, bije z nich prawda i szczerość, a czytając je, mamy wrażenie, że nagle otwierają się nam oczy na coś, o czym wiedzieliśmy, że jest, ale trochę chyba o tym zapomnieliśmy. Świetna lektura, godna polecenia nie tylko dla tych, którzy tamte czasy pamiętają, ale także dla młodszego pokolenia, które koniec poprzedniego wieku zna tylko z opowieści rodziców. Publikacja ukazała się po raz pierwszy w 2009 roku nakładem Wydawnictwa Czarne.
A co sam autor powiedział na jej temat? „To mój osobisty wybór reportaży o tym, gdzie zaczęła się i dokąd doszła nowa Polska. Nie ta, którą widzimy w Sejmie, ani ta z pierwszych stron gazet. Raczej Polska, która musiała mentalność sobie w jeden dzień zrobić”.
Polecam
Magdalena Marszałkowska
