SŁOWACKIE PEREŁKI
Przejeżdżając przez bramę, przeniosłam się do bajkowej krainy szczęścia i luksusu. Moim oczom ukazał się rozległy park, w którego centrum znajdował się jedyny w swoim rodzaju, stylowy pałac, lśniący bielą w promieniach słońca. Nie spodziewałam się, że w małej i na pierwszy rzut oka nieciekawej wiosce znajduje się tak dostojna rezydencja.
Między Nitrą a Topoľčanami, u podnóża Gór Tribeč, w małej wiosce Oponice znajduje się renesansowy Chateau Appony, będący narodowym zabytkiem kultury i prawdziwym klejnotem architektury. Łączy bowiem w sobie częściowo zachowane renesansowe i barokowe sklepienia, wsparte na różowawym hiszpańskim marmurze.
Ów pałac powstał na przełomie XVI i XVII w. pod pobliskim zamkiem. Pierwotnie był to renesansowy dwuskrzydłowy budynek, składający się ze skrzydeł południowego i wschodniego. W latach 1844-1846 szlachecka rodzina Apponyi przebudowała go w stylu klasycystyczno-neogotyckim i dobudowała skrzydło północne, czym nadano budowli kształt litery U.
Pałac posiada okazały dziedziniec wewnętrzny oraz dwie wieloboczne wieże w narożnikach południowo-wschodnim i południowo-zachodnim. W bliskim sąsiedztwie znajdował się także budynek gospodarczy, wozownia i kaplica.
Ród Apponyi należał do zamożnej i poważanej szlachty węgierskiej, której początki sięgają średniowiecza.
W czasach oświecenia i panowania Marii Teresy należał do najważniejszych i najbogatszych na Węgrzech. Jego członkowie brali udział w walkach z Tatarami i Turkami, piastowali ważne stanowiska w dyplomacji i administracji państwowej. Za zasługi cesarz Rudolf II i Karol VI nadali im tytuły szlacheckie.
Ostatnim członkiem tej rodziny w Oponicach i jednocześnie właścicielem pałacu był Henrich Apponyi, który zmarł w 1935 r. śmiercią samobójczą, nie pozostawiając potomków. Po II wojnie światowej pałac został przejęty przez państwo. Przez pewien czas mieściła się w nim wytwórnia wina i szkolny zakład rolniczy.
Kilka lat później stał się własnością Słowackiego Uniwersytetu Rolniczego w Nitrze i służył jako kwatera studencka oraz ośrodek edukacyjny. Szkoła nie miała jednak wystarczających środków na remont i budynek zaczął niszczeć i rozpadać się.
W 2006 r. stary pałac został kupiony przez prywatnego inwestora I&P Slovakia, który podczas czteroletniej, bardzo kosztownej i kompleksowej renowacji, opartej na badaniach architektoniczno-historycznych, przemienił podupadły budynek w czterogwiazdkowy kompleks hotelowy ze stylowymi pokojami i luksusowo wyposażonymi apartamentami.
Na jego terenie znajdują się obecnie także centrum odnowy biologicznej, basen, restauracja, bar, bowling oraz korty tenisowe. Wszystko to otacza piękny dziewięciohektarowy park angielski z rzadkimi i starymi drzewami, wśród których znajdują się jawory, platany czy miłorzęby japońskie.
Pałac w Oponicach przez prawie sześć wieków był siedzibą rodziny Apponyi. To tu odbywały się spotkania wykształconych, bogatych i bardzo wpływowych osobistości. Jego gośćmi byli m.in. amerykański prezydent Theodore Roosevelt, afroamerykańska piosenkarka oraz muza Hemingwaya i Picassa Josephine Baker, indyjski maharadża Patiala, królowa Albanii Geraldine czy Thomas Cardeza amerykański milioner z Filadelfii, który przeżył zatonięcie Titanica w 1912 roku.
Dziś wnętrza pałacu są dostępne dla gości. To jeden z niewielu luksusowych hoteli historycznych o niepowtarzalnym uroku, gdzie nowoczesność łączy się z bogatą historią. Uratowany od zniszczenia jest dziś kulturalną perłą i miejscem przyciągającym turystów. W swych wnętrzach skrywa bezcenny skarb…, ale o tym w kolejnym odcinku „Słowackich perełek”.
Magdalena Zawistowska-Olszewska
Zdjęcia: autorka
