SUBIEKTYWNA HISTORIA KOMIKSU POLSKIEGO
Film i komiks to media, które zdominowały kulturę popularną 20. stulecia. Powstawały filmy z komiksowymi bohaterami, ale też filmy inspirowały komiksowych twórców. Również polski komiks i film nie są wolne od tych współzależności.
Pierwszy taki przypadek to seria Podziemny front(1969-1972; M. Wiśniewski, J. Wróblewski), będąca komiksową wersją serialu TV pod tym samym tytułem. Hagiograficznie opowiada on o wojennej działalności komunistycznego oddziału Czwartacy.
Sukces międzynarodowy serialu Stawka większa niż życiedoprowadził do powstania (na szwedzkie zamówienie) serii dwudziestu zeszytów Kapitan Kloss(1971-1973; M. Wiśniewski). Komiksy te oparte są zarówno na książkowych opowiadaniach, jak i scenariuszach filmowych poszczególnych odcinków.
Autor zachował przy tym rysy tylko głównych filmowych bohaterów: Klossa (S. Mikulski) i Brunnera (E. Karewicz). Seria ukazała się m.in. w Czechosłowacji. Komiksowej wersji doczekali się także Czterej Pancerni. W latach 1970-1971 ukazały się trzy zeszyty Przygody pancernych i psa Szarika, autorstwa S. Kobylińskiego. W pełni odpowiadają one sfilmowanym losom bohaterów czołgu Rudy 102 i ich przyjaciół.
W tym jednak przypadku „mało komiksowa” kreska autora dość luźno odwzorowuje aktorów grających w serialu stulecia i nie oddaje jego dynamiki (jak to jest np. w przypadku Podziemnego frontuczy Stawki…). Komiks o pancernych, ściśle bazujący na serialu telewizyjnym i grających w nim aktorach, przygotował również J. Wróblewski. Opowieść Czterej pancerni i piesnajpierw ukazywała się w odcinkach w bydgoskim Dzienniku Wieczornym (1968-69), a w formie książki ukazała się w 2017 r.
Na kanwie serialu Janosik, w którym tytułową rolę zagrał M. Perepeczko, w 1974 r. powstał komiks, wyróżniający się do dziś walorami artystycznymi i plastycznymi. Do scenariusza T. Kwiatkowskiego rysunki i oprawę graficzną przygotował J. Skarżyński, grafik i profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dynamiczna, piękna kreska, ostre rysy bohaterów – Janosika, Maryny, Kwiczoła, Pyzdry czy Murgrabiego – wzorowanych na serialowych aktorach, dobrze dobrana kolorystyka to cechy tego 6-zeszytowego komiksu.
Ekranizacji zaś doczekali się Tytus, Romek i A’Tomek. Film o ich przygodach, choć stworzony bez udziału Papcia Chmiela i nie nawiązujący do istniejących przygód głównych bohaterów (i ich fantastycznych pojazdów), powstał w 2002 r. Serc publiczności film Tytus, Romek i A’Tomek wśród złodziei marzeńnie podbił, ale warto pamiętać, iż muzykę do niego skomponował W. Waglewski, lider zespołu Voo Voo.
W 2011 r. powstała animowana wersja komiksu Jeż Jerzy(2011 r.), którego autorami są R. Skarżycki i T. Lesniak (twórcy komiksowego pierwowzoru). Filmowi towarzyszył nowy album komiksowy pt. Jeż Jerzy na urwanym filmie. Natomiast popularność prześmiewczego serialu animowanego dla dorosłych Włatcy móchzainspirowała jego autorów do stworzenia serii komiksów opartych o filmowe scenariusze (2008-09). Nie wszyscy wiedzą, iż swoją komiksową wersję ma również rockowy musical Polskie gówno. Stworzył ją, opierając się dość wiernie na filmowym pierwowzorze, R. Dąbrowski (2015 r.).
Osobny akapit należy poświęcić Wiedźminowi, bohaterowi fantasy, stworzonemu przez R. Sapkowskiego. Już w latach 1993-95, jeszcze zanim powstał polski serial, ukazały się komiksy B. Polcha i M. Parowskiego, z których pięć opiera się na książkowym pierwowzorze, a szósty jest samodzielnym wytworem obu autorów. Warto podkreślić, iż w międzynarodowej serii komiksów dwa ostatnio wydane zeszyty powstały z udziałem polskich twórców: Klątwę kruków narysował P. Kowalski, a zeszyt czwarty Córka płomieniastworzyły A. Motyka i M. Strychowska.
Na koniec cieszyć się wypada, że powstaje film oparty na przygodach Kajka i Kokosza, autorstwa J. Christy.
Jacek Gajewski
