Pod koniec września w Instytucie Polskim odbyła się konferencja polsko-słowacka poświęcona przemianom, zapoczątkowanym w roku z 1989. Otworzył ją ambasador RP w RS Krzysztof Strzałka i ambasador RS w RP Dušan Krištofík. Tematem przewodnim były różne aspekty kontaktów między naszymi krajami oraz ich rola w kształtowaniu przemian demokratycznych i współpracy w Europie Środkowej.
Przewodniczący Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia dr Łukasz Kamiński z Uniwersytetu Wrocławskiego mówił o roli Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej w 1989 roku. Wicedyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia dr Mateusz Gniazdowski mówił o podejściu Polski do Słowacji w latach 1989-1992, ze szczególnym uwzględnieniem roli dyplomatów w Pradze, w tym prof. Jacka Balucha – pierwszego ambasadora demokratycznej Polski w Czechosłowacji po przemianach 1989 roku.
Jego rolę wspominały też wiceprzewodnicząca Komisji prof. Joanna Goszczyńska z Polskiej Akademii Nauk oraz sekretarz polskiej części Komisji prof. Maria Papierz z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pamięć niedawno zmarłego prof. Balucha, naukowca i dyplomaty, uczczono minutą ciszy.
Do uczestników konferencji skierował list były dysydent z kręgu Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej, a późniejszy premier Słowacji Ján Čarnogurský, zwracając uwagę na rolę przyjaznych relacji polsko-słowackich w kształtowaniu stosunków polsko-czechosłowackich i polsko-słowackich po roku 1989.
Specjalną sesję w ramach konferencji poświęcono studenckiemu protestowi w Bratysławie jesienią 1989 roku i jego polskim inspiracjom. Przygotowali go byli studenci Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Komeńskiego, dziś pracownicy naukowi, prof. Martin Homza i dr David Sztevik, a także były dyrektor Instytutu Słowackiego w Warszawie Milan Novotny.
Przedstawili oni genezę i przebieg nielegalnej demonstracji studenckiej w Bratysławie 16 listopada, która zapoczątkowała na słowackich uczelniach aksamitną rewolucję, jeszcze przed demonstracjami w Pradze z 17 listopada 1989 roku, a ostatecznie doprowadziły do upadku komunizmu w Czechosłowacji.
red. /PAP
