Z NASZEGO PODWÓRKA
Axis Mundi – kapliczki i krzyże przydrożne” to nazwa wystawy fotografii Krzysztofa Ligęzy, której wernisaż odbył się 9 kwietnia w Instytucie Polskim w Bratysławie.
Axis Mundi, czyli „oś kosmiczna” to opisana przez rumuńskiego religioznawcę Mircea Eliadego idea środka świata, czyli miejsca, gdzie niebo łączy się z ziemią, wymiar materialny przenika z duchowym, lokalny z uniwersalnym, a doczesność z wiecznością. Miejsca takie służą przywracaniu odwiecznych wartości, a ich symbolami są m.in. krzyże i kapliczki, które na swoich fotografiach przedstawił Krzysztof Ligęza.
W każdej miejscowości, zwłaszcza na południu kraju, spotkać można przydrożne krzyże i kapliczki, stanowiące jeden z najbardziej charakterystycznych elementów polskiego krajobrazu kulturowego. Tradycja budowania i odprawiania modłów przy tego rodzaju obiektach sakralnych ma swoją genezę w religii chrześcijańskiej oraz wierzeniach przedchrześcijańskich. Zwyczaj ten rozpowszechnił się zwłaszcza w XIX wieku, ale obecnie już zanika.
Jednak na Śląsku, Podkarpaciu i w Małopolsce w małych wiejskich społecznościach nadal rozpowszechnione są modlitwy przy kapliczkach, zwłaszcza w maju i październiku. Krzysztof Ligęza postanowił uchwycić i zachować na swoich fotografiach te specyficzne miejsca kultu religijnego, z których każde ma swoją historię. Odwiedził ponad 80 miejsc w Polsce, do niektórych wracał kilkakrotnie, by na fotografiach ukazać upływający czas, różne pory roku oraz ludzi zjednoczonych wspólną modlitwą przy krzyżach i kapliczkach przydrożnych.
Autor zdjęć podczas prezentacji swoich prac z lat 2012-2018 opowiadał, iż w tej małej architekturze sakralnej urzekła go przestrzeń i piękne polskie pejzaże, wywołujące przeżycia duchowe. Artysta za pośrednictwem swych prac próbuje ukazać refleksje dotyczące więzi między człowiekiem, przyrodą a sacrum.
Stara się także zrozumieć wpływ przestrzeni i krajobrazu na duchowe doznania oraz relacje wspólnotowe społeczeństwa. Wystawa miała charakter multimedialny – oprócz wielkoformatowych fotografii zaprezentowano panoramy 3D, nagranie audio oraz katalog z wybranymi obrazami.
Krzysztof Ligęza jest absolwentem polonistyki i studium dziennikarskiego, a fotografia jest jego wielką pasją i „promieniem światła, który wniósł do jego życia więcej sensu”.Brał udział w wielu wystawach indywidualnych oraz zbiorowych zarówno w Polsce jak i za granicą.
W zeszłym roku otrzymał stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Jest laureatem wielu wyróżnień, m.in. International Photography Awards w Los Angeles, Prix de la Photographie w Paryżu, Landscape Photographer of the Year and Wanderlust Travel Photo of the Year w Londynie w 2010 r.
Jak sam mówi: „W fotografii znalazłem pole, na którym spotykają się nauka, religia i sztuka. I ten stan rzeczy bardzo mi odpowiada. O tym, czego szukam w fotografii, może przekonać się widz oglądający owoce moich poszukiwań”.
Projekt zrealizowany został w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przy wsparciu Powiatu Nowosądeckiego, a także firmy Liszka, autoryzowanego partnera handlowego Firmy Vidok oraz Apa Polska.
Magdalena Zawistowska-Olszewska
zdjęcia autorka
