Czerstwy kontra čerstvý

 ZDRAZIECCY PRZYJACELE 

Polski i słowacki to języki bardzo podobne i na tym polega ich zdradliwość, bo wiadomo, że nie wszystkie podobnie brzmiące słowa mają to samo lub podobne znaczenie. Słowa takie nazywamy zdradzieckimi przyjaciółmi (ang. false friends) i tłumacze muszą na nie bardzo uważać. Zaczynamy więc nasz cykl miniściąg, które pomogą nam przyjrzeć się tym „zdrajcom“.

Do zapewne najbardziej znanych należy ta oto para: czerstwy– čerstvý. Jeżeli Polak spotka w sklepie spożywczym Słowaka, pytającego o czerstwy chleb, pewnie się zastanowi, po co Słowakowi stare pieczywo. Nic bardziej mylnego! Słowak ma ochotę na świeży chleb, bowiem čerstvýto po słowacku ‘świeży’.

W polskim też kiedyś tak było – czerstwyw znaczeniu ‘świeży’ możemy znaleźć w wyrażeniach, jak czerstwa twarz, czerstwa cera, czerstwe powietrze. A skąd się wzięło takie określenie? Dawni przodkowie bowiem piekli chleb, który zazwyczaj jedli dopiero na drugi dzień – świeżo upieczonego chleba nie jedli, ale dopiero ten „czerstwy”.

Mario Kysel

MP 5/2018