Czwarta edycja Festiwalu Filmowego „Emigra” za nami. Odbyła się w dniach 4 – 6 listopada w warszawskich kinach Kultura, Rejs, w siedzibie Domu Polonii oraz w oranżerii pałacu w Wilanowie. Zaprezentowała wielobarwność spojrzeń na świat emigrantów za pomocą wielu kadrów, wielu obrazów, wielu okamgnień.
Okamgnienia ze Wschodu
W tym roku mottem przewodnim było hasło „Kamera na Wschód”, dlatego na otwarcie festiwalu przygotowano warszawską premierę filmu „Ojcu“ w reżyserii Liliany Komorowskiej, polskiej aktorki, która przed laty wyemigrowała do Kanady, oraz Diany Skayi.
Obraz pokazuje historię Polaków żyjących przed wojną w Winnicy (dziś Ukraina). Drugim filmem otwarcia było „Piano“ w reżyserii urodzonej w Wilnie, mieszkającej obecnie w Polsce Vity Marii Drygas. Dokument ten, nagrodzony już na wielu festiwalach, prezentuje artystyczną historię pianina, towarzyszącego uczestnikom Majdanu.
W ramach „Kamery na Wschód” można było obejrzeć również filmy z Białorusi („Kontrabandziści“, produkcja Biełsat), Litwy („Zapraszamy na bal“, realizacja Edyta Maksymowicz, Wilnoteka) czy Ukrainy („Zbrodnia wołyńska 1943-1945“, reż. Artur Witoszek) i inne.
„Tegoroczny festiwal jest skierowany na Wschód, ponieważ chcemy, by Polacy w Polsce zobaczyli, w jaki sposób żyją Polacy na Wschodzie, a z drugiej strony, żeby Polacy na Wschodzie zaczęli realizować filmy o sobie i mogli je nam pokazywać“ – wyjaśniała dyrektor festiwalu Agata Lewandowski.
Okamgnienia z 4 kontynentów
Emigra nie pomija żadnych Polaków, a to oznacza, że podczas festiwalu pokazano też filmy o Polakach z Libanu, Iranu, USA, Brazylii, Meksyku, Izraela czy Nowej Zelandii. „Emigra to festiwal, który łączy Polaków ze Wschodu, Zachodu, Południa i Północy. Łączy Polaków z Polski z Polakami z zagranicy“ – podkreślała Lewandowski, podkreślając nowatorskość przedsięwzięcia.
Okamgnienia z bliska
Emigra to także dyskusje i pokazy, a nawet mniejsze formy muzyczne. Z tej ostatniej formy prezentacji skorzystali nasi sąsiedzi, czyli Polacy z Zaolzia, których historię zaprezentowała Martyna Radlowska-Obruśnik w prezentacji „Kresy Zachodnie – Zapomniana (e)migracja“. Austrię reprezentowała zaś młoda i zdolna Martina Trepczyk, reżyserka wideoklipu do utworu „ Dead“.
Okamgnienia fabularne
Tematy emigracyjne coraz częściej pojawiają się we współczesnym polskim kinie, dlatego w ramach festiwalu pokazano trzy filmy fabularne: „Kosmos“ w reżyserii Andrzeja Żuławskiego, „Wołyń“ w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego i „Obce Niebo“ w reżyserii Dariusza Gajewskiego.
Po prezentacji przejmującego filmu Smarzowskiego wystąpił Zacharjasz Muszyński, aktor ukraiński mieszkający od kilku lat w Polsce, który stwierdził że na ten film Ukraińcy jeszcze długo nie będą gotowi. Z kolei ani Norwegowie, ani Szwedzi nie są gotowi na film „Obce Niebo“, co podkreślali w dyskusji dziennikarze – Tadeusz Urbański ze Szwecji i Zbigniew Kuczyński z Norwegii – według których prawo skandynawskie, pozwalające za drobne uchybienia odbierać dzieci rodzicom i przekazywać je rodzinom zastępczym, jest okrutne i godzi w szczęście całych rodzin.
Okamgnienia konkursowe
Nieodłączną częścią Emigry jest konkurs filmowy, w którym w tym roku zaprezentowano ponad 30 filmów. Na zakończenie festiwalu w Oranżerii Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie wręczono nagrody twórcom najciekawszych obrazów.
Festiwal Filmów Emigracyjnych „Emigra” to nie tylko pokazy filmowe, to przede wszystkim okazja do spotkań z ciekawymi ludźmi, wymiany poglądów i opinii, to szansa do wzajemnego poznania się Polaków mieszkających w różnych zakątkach świata. To takie małe wzbogacające wszystkich okamgnienia.
Małgorzata Wojcieszyńska, Warszawa
Zdjęcia: Stano Stehlik
Werdykt jury IV Festiwalu Filmów Emigracyjnych „Emigra”
Wyróżnienia:
- dla Karola Wieniawskiego za film „Stacja Emigracyjna w Mysłowicach”
- dla uczniów i nauczycieli polsko-niemieckiej europejskiej szkoły w Berlinie za filmy „Zakazana miłość” i „Bohaterowie zdrajcami”
- dla Ricarda Gonzaleza i Bena Talara z Niemiec za film „Disconnected”
- dla Daniela Witkowskiego za film „Heart of hate”
- dla Martiny Trepczyk z Austrii za film „Dead”
- dla Sofiji Skidan z Nowosybirska za film „Repin”
- dla Izabeli Wałaska za film Pocztówki z Zaolzia”
- dla Marka Lechowicza za film „Wygrać z przeznaczeniem”
Filmy konkursowe nagrodzone:
- nagroda dla Eny Kielskiej za film „Śledztwo”
- nagroda dla Barbary Jedrzejczak za dokument filmowy „Polak brazylijski”
- nagroda dla Tomasza Protkowicza za antywojenny krótkometrażowy moralitet „Dawno temu na Śląsku”
- nagroda dla Patryka Rebisza za film „Na barkach lwa”
- nagroda dla Annette Mari Olsenza film „My Iranian Paradise” („Mój irański raj”)
