Od czego zacząć…?
Zastanawiali się może Państwo nad tym, jaką drogę prawną musi przejść zagraniczne przedsiębiorstwo, które chce rozwinąć działalność na Słowacji? Mnie intrygowało to już od dość dawna i postanowiłam zdobyć trochę podstawowych informacji na ten temat.
Czy polski przedsiębiorca jest traktowany przez prawo inaczej niż słowacki? Nie. Zgodnie z ogólnie obowiązującą zasadą cudzoziemcy mogą prowadzić działalność gospodarczą na terytorium Republiki Słowackiej na tych samych warunkach i w tym samym zakresie jak obywatele słowaccy. Ewentualne wyjątki i przypadki szczególne są regulowane odrębnymi przepisami.
Biznesmen, chcący prowadzić firmę na Słowacji, może działać we własnym imieniu, jako zagraniczna osoba fizyczna lub prawna (osobą prawną zazwyczaj jest grupa ludzi działających w określonym celu; osobą prawną może być spółka kapitałowa, spółdzielnia, przedsiębiorstwo państwowe, uczelnia wyższa, partia polityczna). Może funkcjonować za pośrednictwem przedsiębiorstwa lub jednostki organizacyjnej, którą tu powoła.
Wybór (czyli przedsiębiorstwo lub jednostka) zależy od tego, czy osoba ta jest przedsiębiorcą także w kraju swojej siedziby lub stałego miejsca zamieszkania. Jeśli jest przedsiębiorcą, oznacza to, że posiada przedsiębiorstwo w swoim kraju i dlatego na Słowacji zakłada tylko jego jednostkę organizacyjną. Jeżeli jednak chce w Republice Słowackiej prowadzić działalność gospodarczą w innej dziedzinie niż w swoim kraju, musi utworzyć tu nowe przedsiębiorstwo. Przedsiębiorstwo zakładają także te osoby zagraniczne, które w miejscu stałego pobytu nie są przedsiębiorcami.
Są jeszcze inne możliwości – przedsiębiorca może działać za pośrednictwem słowackiej osoby prawnej lub być jej wspólnikiem. Jeśli chce, może także przenieść siedzibę swojej firmy na Słowację. Cudzoziemcy, zainteresowani rozpoczęciem działalności gospodarczej na Słowacji, często decydują się na prowadzenie działalności za pośrednictwem lokalnej osoby prawnej. Ważne jest przy tym, jak długo trwa procedura zakładania nowego przedsiębiorstwa, ponieważ zależy od niej termin rozpoczęcia działalności.
Przeprowadzone osiem lat temu reformy umożliwiły skrócenie przeciętnej długości procesu zakładania nowego przedsiębiorstwa z 98 na 52 dni i sprawiły, że w 2004 roku Słowacja została uznana przez Bank Światowy za najszybciej reformujące się państwo. W niektórych przypadkach nową spółkę udaje się założyć nawet w ciągu 2 lub 3 tygodni, czyli w okresie zbliżonym do przeciętnego czasu w Unii Europejskiej. Naprawdę ekspresowo można zostać właścicielem spółki kupując już istniejącą – w takim przypadku załatwienie niezbędnych procedur może zająć raptem kilka dni.
Zdecydowaliśmy się na prowadzenie działalności gospodarczej na Słowacji. Wiemy, w jakiej formie chcemy naszą firmę zarejestrować i co będzie dla nas najkorzystniejsze, mamy szczegółowy biznesplan, kapitał i mnóstwo zapału. Pozostaje przystąpić do realizacji naszych śmiałych planów i złożyć niezbędne dokumenty.
Firma na Słowacji może powstać w naprawdę ekspresowym tempie. Założenie spółki zajmuje około trzech tygodni, zaś rejestracja w Rejestrze Handlowym 5 dni roboczych. Pod pojęciem „założenie spółki” kryją się wszelkie formalności, dotyczące sporządzania i przyjmowania koniecznych dokumentów, na przykład umowy spółki lub aktu założycielskiego (jeśli istnieje tylko jeden założyciel).
Dokument założycielski spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi zawierać podstawowe dane, takie jak nazwa i adres spółki, przedmiot jej działalności oraz informacje na temat struktury właścicielskiej. Konieczne będzie podanie danych członków rady nadzorczej (nazwiska, adresy i numery PESEL), wysokości kapitału zakładowego spółki (wartość kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi co najmniej 5 tysięcy euro, zaś spółki akcyjnej co najmniej 25 tysięcy euro) oraz wkładu każdego ze wspólników (dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest to kwota co najmniej 750 euro).
Trzeba również poinformować między innymi o wysokości funduszu rezerwowego, jeśli taki został powołany przy zakładaniu spółki, i o planowanym sposobie jego uzupełniania oraz o przewidywanych kosztach związanych z założeniem i prowadzeniem firmy.
Po dopełnieniu wszelkich formalności należy (w terminie do 90 dni) złożyć wniosek o zarejestrowanie spółki w Rejestrze Handlowym. Do wniosku musimy dołączyć znaczek skarbowy lub potwierdzenie o zapłaceniu opłaty sądowej w wysokości 331,50 euro.
Jeśli zdecydujemy się na złożenie wniosku drogą elektroniczną, co jest możliwe, opłata ta będzie o połowę niższa. Trzeba jednak pamiętać, że wniosek musi być opatrzony certyfikowanym podpisem elektronicznym wnioskodawcy, w przeciwnym razie nie zostanie rozpatrzony przez sąd.
Poza znaczkiem skarbowym wymagane jest przedstawienie aktu dokumentującego prawa własności, prawo do użytkowania nieruchomości lub zgodę właściciela na użytkowanie nieruchomości, w której będzie się znajdować siedziba lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej spółki.
Niezbędny jest oczywiście szereg innych dokumentów, między innymi oświadczenie pisemne założyciela, iż nie jest on jedynym wspólnikiem w więcej niż dwóch spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, jeśli założycielem spółki jest jedna osoba fizyczna, a także dokument, uprawniający do wykonywania przez przedsiębiorcę czynności, która ma być wpisana do Rejestru Handlowego jako przedmiot działalności gospodarczej.
Nie jest wymagane pozwolenie na pracę dla osób zagranicznych. Prowadzony jest jednak monitoring zagranicznych pracowników. Pracodawca w ciągu tygodnia musi złożyć w miejscowym urzędzie pracy, spraw socjalnych i rodziny wypełnioną kartę informacyjną o zatrudninym pracowniku.
Pracodawca może zatrudnić pracownika wyłącznie na podstawie umowy pisemnej. Na początku stosunku pracy może obowiązywać trzymiesięczny (najczęściej) okres próbny. Umowa na czas określony nie może trwać dłużej niż dwa lata. Maksymalny czas pracy na Słowacji to 40 godzin tygodniowo.
Katarzyna Pieniądz
Za pomoc w zdobyciu niezbędnych informacji serdecznie dziękuję panu Adamowi Olechowi z Wydziału Polityczno Ekonomicznego Ambasady RP w Republice Słowackiej
