OKIENKO JĘZYKOWE
Już nie raz na łamach „Monitora Polonijnego” pisałam o modach językowych. Dziś zajmę się tylko jednym wyrazem, który ostatnio zrobił niezwykłą karierę zarówno w języku polskim, jak i słowackim. Chodzi o przysłówek dokładnie(słow. presne).
Według Komputerowego słownika języka polskiego wyraz ten, pochodzący od przymiotnika dokładny, oznacza ‘starannie, z dbałością, ściśle, skrupulatnie’. Współcześnie jednak używany jest najczęściej w zupełnie innym znaczeniu.
W rozmowach i tych oficjalnych, i tych nieoficjalnych zastępuje on pewne elementy potwierdzenia odbioru informacji przekazanych przez rozmówcę lub po prostu jest sygnałem podtrzymania dialogu. Używa się go w zastępstwie takich wyrażeń, jak np. tak, zgadza się, właśnie, w rzeczy samej, no pewnie, oczywiście. Przykładem niech będzie zasłyszana rozmowa dwojga ludzi:
Rozmówca 1.: Minęła kolejna rocznica ślubu moich rodziców.
Rozmówca 2.: Dokładnie.
Rozmówca 1.: A oni nadal są szczęśliwi.
Rozmówca 2.: Dokładnie.
Co z niej wynika? Jaki jest stosunek Rozmówcy 2. do treści wypowiadanych przez Rozmówcę 1.? Tego niestety dokładnie nie wiemy! Nie wiemy, czy rozmowa miała miejsce dokładnie w dniu rocznicy, czy Rozmówca 2. zgadza się z Rozmówcą 1. czy też sygnalizuje tylko, że jest uczestnikiem dialogu.
Jedno jest pewne – wyraz dokładnie jest nadużywany zarówno w języku polskim, jak i słowackim. To zwykła kalka angielskiego exactly, potwierdzająca ogromny wpływ angielszczyzny na nasze (i nie tylko nasze) języki. Zatem używać go czy nie używać? Moda jest tylko modą i często przemija. Być może, że i ta, na dokładnie przeminie.
Ale póki trwa, to starajmy się przynajmniej stosować ten anglicyzm z umiarem. Dialogi, w których interlokutor za każdym razem wtrąca dokładnie są nudne i monotonne. A przecież można je urozmaicić innym bogatym pod tym względem słownictwem, do czego Państwa „dokładnie” zachęcam.
Maria Magdalena Nowakowska
MP 6/2006
